Kościół w Czulicach
Dokładna data powstania obecnego kościoła pw. św. Mikołaja nie jest znana. Pierwsze wzmianki o parafii w Czulicach odnaleziono w dokumentach z 1325 r. Pod datą 1440 Jan Długosz w "Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis" pisze o Czulicach i ówczesnym dziedzicu Janie Czulickim, którego kamienna płyta nagrobkowa znajduje się w posadzce prezbiterium obecnego kościoła. Może to świadczyć o tym, że był on jego fundatorem. Natomiast najstarszy zachowany detal architektoniczny, drewniany, gotycyzujący portal w południowej ścianie, ma wyrytą datę 1547. Jest to zapewne data odnowienia lub przebudowy kościoła. Następna odnowa dokonana była w 1720 r. przez kolejnego właściciela Czulic, hrabiego Zygmunta Morskiego, burgrabię zamku krakowskiego. Obecna forma nadana została w przebudowie z 1781 r. kiedy to gruntownej restauracji świątyni dokonała dziedziczka Anna z Morskich Grodzicka. Również z tego okresu pochodzi rokokowe wyposażenie wnętrz - trzy ołtarze, ambona, organy i rzeźba ukrzyżowania w tęczy. W 1856 r. wykonano nową polichromię a już w 1866 r. od pioruna spłonął boczny ołtarz, z którego ocalała część obrazu Najświętszej Marii Panny. W czasie modernizacji przeprowadzonej w 1906 r. położono niestety dachówkę w miejsce pokrycia gontowego, wymieniono szalunek, stolarkę drzwiową w XVI wiecznych portalach. Obecna polichromia powstała w 1947 roku
Ostatnia odnowa rozpoczęła się w 1995 r. - wymieniono deski szalowania zewnętrznego, odnowiono dach, sygnaturkę i dzwonnicę. Do 1997 r. odrestaurowano polichromie, ołtarz główny, ambonę i portale.
 
Kościół w Czulicach jest orientowany, jednonawowy, konstrukcji zrębowej, zbudowany z drzewa jodłowego; nie posiada wieży. Prezbiterium zamknięte połową ośmioboku, nawa kwadratowa. Przy północnej ścianie prezbiterium dobudowano obszerną zakrystię ze skarbczykiem, od południowej strony babiniec. Dach nawy i prezbiterium wyraźnie oddzielone; stropy płaskie. Szalowanie ścian zewnętrznych deskami pionowymi.
Portal w kruchcie południowej z 1547 r. posiada nadproże ozdobione motywem podwójnego oślego grzbietu, z fryzem arkadkowym, z reliefowo wykonaną datą. Odrzwia wejścia głównego w kruchcie zachodniej również posiadają motyw zdwojonego oślego grzbietu lecz bez fryzu arkadkowego. Trzeci portal, z prezbiterium do zakrystii, ma w górnej części kształt łuku dwuramiennego.
 
Okna umieszczone, jak to najczęściej w tamtych czasach bywało, na ścianie południowej i wschodniej. Wiązało się to z symboliką średniowieczną wg której północ to strona zła, oraz względami klimatycznymi (ogrzewanie pomieszczeń).
Gotycka figura Matki Bożej z Dzieciątkiem z drugiej połowy XIV w., po konserwacji przekazana została do Muzeum Katedralnego w Krakowie. Poprzednio stała na konsoli przy zewnętrznej, zachodniej ścianie kościoła, nad dachem babińca. Inny pochodzący z tego kościoła zabytek, obraz "Trzech Janów", przedstawiający Ewangelistę z kielichem, Chrzciciela z Barankiem oraz Jałmużnika z insygniami kardynalskimi i workiem, znajduje się obecnie w skarbcu Bazyliki Mariackiej w Krakowie. XVIII wieczny drewniany krucyfiks zdobi ścianę zewnętrzną prezbiterium.
Cennym zabytkiem XVIII wiecznego wyposażenia jest rzeźba "Ukrzyżowanie" znajdująca się na łuku tęczy - frunący anioł podtrzymuje krucyfiks. W polu środkowym późnobarokowego ołtarza głównego są dwa obrazy. Matka Boża Pocieszenia do czasów ostatniej konserwacji przykryta była złoconymi szatami i ażurową koroną. Obecnie stanowi centralny obraz ołtarza. Drugim jest obraz św. Mikołaja z 1771 r. autorstwa K. Mołodzieńskiego. Na co dzień stanowi on zasłonę dla obrazu Matki Bożej Pocieszenia. W rokokowych ołtarzach bocznych obrazy Matki Bożej Niepokalanego Poczęcia oraz św. Józefa. Oba z 1868 r. autorstwa Teodora Stachowicza. Na uwagę zasługuje też barokowa chrzcielnica z XVII w. przykryta latarnią z rzeźbą "Chrztu Pana Jezusa".
 
Powyższą notatkę sporządzono w oparciu o monografię opracowaną przez Lucynę Rotter "450 lat kościoła w Czulicach", wydaną w Krakowie w 1997 r |
)
)
)
)
)
)